Nietrzymanie moczu ( Incontinentio urinae )

Prawidłowa czynność pęcherza moczowego polega na stopniowym gromadzeniu moczu, tak by można było oddać mocz w odpowiednim i wygodnym miejscu i czasie.

Gdy moczu jest coraz więcej, pęcherz moczowy rozciąga się. W pewnym momencie nerwy wysyłają sygnał do mózgu poprzez rdzeń kręgowy, iż konieczne jest jego opróżnienie. Gdy będziemy w toalecie mózg wysyła sygnał poprzez rdzeń kręgowy do mięśni zwieraczy by się rozluźniły a mięśniom pęcherza moczowego by się skurczyły w celu wypchnięcia całego zgromadzonego moczu. Wówczas cały proces może rozpocząć się od nowa.

Gdy dojdzie do uszkodzenia rdzenia kręgowego – po wypadku lub choroby – najczęściej stwardnienia rozsianego / SM / – przesyłanie sygnałów między mózgiem a pęcherzem moczowym nie działa tak jak powinno.

Pęcherz moczowy kurczy się znacznie częściej, mięsień wypieracz staje się nadaktywny. Pęcherz moczowy nie jest w stanie już właściwie się rozciągać. Podejmuje próby zdecydowanie zbyt częstego opróżniania, występują również zaburzenia czynności zwieraczy. To z kolei może prowadzić do braku koordynacji pomiędzy czynnością zwieracza a czynnością mięśnia wypieracza  pęcherza moczowego. Pęcherz moczowy próbuje się opróżnić ale zwieracz nie rozlużnia się na tyle, żeby mocz mógł wypłynąć.

Dodatkowe informacje

Możliwe objawy

– Wyciek moczu niezależny od woli pacjenta
– Nagłe uczucie konieczności jak najszybszego oddania moczu
– Potrzeba częstego chodzenia do toalety, nawet jeśli pęcherz moczowy nie jest pełny
– Potrzeba wstawania w nocy w celu udania się do toalety
– Moczenie nocne
– Niezdolność do całkowitego opróżnienia pęcherza moczowego

Typy schorzenia

1. Wysiłkowe nietrzymanie moczu – objaw polegający na mimowolnym wycieku moczu podczas wysiłku fizycznego, kaszlu, kichania, śmiechu, dźwignięcia nawet niedużego ciężaru.
2. Naglące nietrzymanie moczu –  objaw polegający na mimowolnym wycieku moczu poprzedzony uczuciem nagłego parcia / nagłej niemożliwej do opanowania potrzeby oddania moczu/. Często występuje popuszczanie niewielkich ilości moczu między mikcjami lub nagły wyciek dużej ilości moczu. Towarzyszy temu częstomocz dzienny lub nocny.
3. Mieszane nietrzymanie moczu – objaw polegający na mimowolnym wycieku moczu związany z parciem naglącym oraz wysiłkiem fizycznym.
4. Zespół pęcherza nadreaktywnego / overactive bladder / – jest to określenie objawów  na występowaniu parcia naglącego, częstomoczu dziennego lub nocnego, któremu towarzyszy często nietrzymanie moczu.

Leczenie

Nadaktywność mięsnia wypieracza pęcherza moczowego jest powszechnym zaburzeniem czynności pęcherza moczowego u pacjentów ze stanami neurologicznymi , takimi jak uszkodzenie rdzenia kręgowego czy stwardnienie rozsiane / SM /

Leczenie nietrzymania moczu u  pacjentów z nadreaktywnym  mięśniem wypieraczem pęcherza moczowego o podłożu neurogennym polega zwykle na postępowaniu zachowawczym. Obejmuje takie działania jak :

– leczenie otyłości, które często towarzyszy temu schorzeniu
– trening pęcherza moczowego
– trening mięśni dna miednicy
– samocewnikowanie
– leczenie farmakologiczne

Inną metodą leczenia jest stymulacja elektryczna i magnetyczna połączona z leczeniem operacyjnym.

Nowoczesną metodą leczniczą są iniekcje dopęcherzowe toksyny botulinowej typu A. 

Leczenie Botoxem typu A

Botox – informacje

Produkt ten stanowi  opcję terapeutyczną w nietrzymaniu moczu u dorosłych pacjentów  z neurogenną nadaktywnością mięśnia wypieracza pęcherza moczowego spowodowaną uszkodzeniem rdzenia kręgowego lub stwardnieniem rozsianym / SM /. Stosuje się go w zespole pęcherza nadreaktywnego. Zapewnia znaczącą poprawę parametrów urodynamicznych, liczby epizodów nietrzymania moczu oraz jakości życia.

Działanie Botoxu

Dopęcherzowe wstrzyknięcie botulinotoksyny A powoduje
-zwiększa pojemność pęcherza moczowego
-zmniejsza ciśnienie śródpęcherzowe podczas mikcji
-rozlużnia nadaktywny mięsień wypieracz pęcherza moczowego
-granicza skurcze pęcherza moczowego
-mniejsza ilośc mikcji dziennych i nocnych
-zwiększa ilość moczu jaką pęcherz może zmagazynować
-zmniejsza ilość epizodów nietrzymania moczu
-zmniejsza uczucie konieczności nagłego udania się do toalety
-zmniejsza częstość odczucia potrzeby oddania moczu

Wskazania do stosowania Botoxu

Nadreaktywny pęcherz moczowy z objawami nietrzymania moczu, parciem naglącym, częstomoczem
Pęcherz neurogenny z objawami nietrzymania moczu po uszkodzeniu urazowym rdzenia kręgowego poniżej odcinka szyjnego oraz w stwardnieniu rozsianym / SM /.

Opis zabiegu

Znieczulenie do zabiegu – miejscowe podając roztwór Xylocainy do pęcherza moczowego
Przez cystoskop wprowadza się do pęcherza moczowego odpowiednią igłę iniekcyjną. Wkłuwa się ją pod kontrolą wzroku na głębokość ok. 2mm w mięsień wypieracz pęcherza moczowego. Wykonuje się 20 takich wstrzyknięć. Każdorazowo podaje się po 0,5 ml produktu leczniczego Botox.
Po zabiegu pacjent pozostaje w oddziale ok. 1 godziny.
Kontrola urologiczna za 7 dni z oceną zalegania moczu po mikcji.
Poprawa kliniczna występuje w ciągu 2 tygodni. Trwa ona 8 do 10 miesięcy. Po tym czasie zabieg należy powtórzyć.

Przygotowanie do zabiegu

Wykonać badania – grupa krwi, badanie ogólne moczu, posiew moczu, USG jamy brzusznej,
Należy odstawić leki przeciwkrzepliwe co najmniej 3 dni przed zabiegiem.
Prowadzić przez 3 dni dzienniczek mikcji

Możliwe powikłania po zabiegu

Związane są z rozprzestrzenieniem się toksyny poza miejsce podania. Opisywane są bardzo rzadko.
-zakażenie dróg moczowych
-dolegliwości dysuryczne
-krótkotrwały krwiomocz
-zatrzymanie moczu
-uczucie ogólnego osłabienia, zmęczenia
-niezwykle rzadko mogą wystąpić zaburzenia połykania, oddychania